وقتی در سال ۲۰۱۹ هیات طالبان به رهبری عبدالغنی برادر در نشستی موسوم به «فرمت مسکو» در کنار شماری از رهبران سیاسی و جهادی دولت پیشین افغانستان حضور یافتند، تصور نمی‌شد، طالبان دو سال بعد از آن، همه قدرت در این کشور را تصاحب کند.
حال هفتمین دور این نشست قرار است در ۲۹ سپتمبر با حضور امیر خان متقی، وزیر خارجه طالبان در شهر کازان، پایتخت جمهوری خودمختار تاتارستان برگزار شود.
این سلسله گفتگوهای منطقه‌ای در سال ۲۰۱۷ به عنوان پلتفورمی از جانب روسیه راه‌اندازی شد که سال‌ها بود با حضور نیروهای ائتلاف به رهبری امریکا در افغانستان، تاثیرگذاری و ارتباط خود با سیاست در کابل را از دست داده بود و پیوسته متهم به حمایت از طالبان نیز می‌شد.
نشست با شرکت دیپلومات‌های ارشد روسیه، چین، ایران، پاکستان، قزاقستان، قرغزستان، تاجکستان، ترکمنستان و ازبکستان برای «جستجوی راه حل بحران افغانستان» آغاز به کار کرد.
امریکا در آن زمان با وجود دعوت مسکو، در آن شرکت نکرد. کاخ سفید گفت روسیه با دخالت دادن طالبان در گفتگوهای صلح به این گروه نظامی مشروعیتی می‌بخشد که شایستگی آن را ندارد.
نخستین بار در نوامبر سال ۲۰۱۸ هیات پنج نفری طالبان به ریاست عباس استانکزی، معاون سیاسی کنونی وزارت خارجه و عضویت عبدالسلام حنفی، شهاب‌الدین دلاور و سهیل شاهین در نشست مسکو شرکت کردند.
هیات از شورای عالی صلح دولت پیشین افغانستان نیز شرکت داشت و سه و نیم سال پس از مذاکرات مستقیم طالبان و دولت پیشین در پاکستان، این دومین باری بود که دو طرف به صورت رسمی در یک نشست مربوط به گفتگوهای صلح با پادرمیانی روسیه حضور می‌یافتند.
در سال ۲۰۲۱ نشست «فرمت مسکو» حدود دو ماه بعد از بازگشت طالبان به قدرت برگزار شد و در آن هیاتی به ریاست معاون نخست وزیر طالبان شرکت کرد.
در نخستین نشست «فرمت مسکو» پس از به قدرت رسیدن طالبان، سرگی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در حالیکه از «تلاش طالبان برای تامین ثبات» در افغانستان ستایش کرد اما گفت راه‌حل درازمدت افغانستان «تشکیل یک دولت به‌راستی فراگیر است که از منافع همه گروه‌های قومی و سیاسی افغانستان نمایندگی کند.»
در پنجمین دور نشست «فرمت مسکو» در نوامبر سال گذشته، نماینده طالبان دعوت نشد، مسکو اعلام کرد که دلیل آن این است که «کابل تا هنوز موفق به تشکیل یک حکومت همه‌شمول سیاسی-قومی» نشده است.
ضمیر کابلوف، نماینده ویژه رئیس جمهوری روسیه برای افغانستان در سخنرانی افتتاحیه آن نشست گفت: «ما تقریبا یک سال پیش در چارچوب همین ساختار با هم دیدار کردیم. بیانیه مشترکی را صادر کردیم و یکی از نکات آن از مقامات افغان در کابل خواسته است تا اقدامات عملی را برای تشکیل یک دولت فراگیر قومی-سیاسی انجام دهند. متاسفانه این اتفاق نیفاده است. به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم که تنها دیگر کشورهای منطقه را به این نشست برای ایجاد یک رویکرد مشترک در چارچوب فارمت دعوت کنیم.»
تشکیل یک حکومت «همه‌شمول» پیوسته در بیانیه پایانی صادر شده از سوی نشست مسکو به عنوان درخواست اصلی در دو سال گذشته دیده میشود.
به ویژه این درخواست از سوی مقام‌های ارشد روسیه، ایران و تاجکستان در محافل مختلف تکرار میشود اما تعریف روشنی در مورد آن ارائه نمی‌کنند. به نظر می‌رسد این کشورها از این اصطلاح به عنوان وسیله فشار علیه طالبان استفاده می‌کنند.
طالبان می‌خواهند حکومت‌شان به رسمیت شناخته شود، رهبرانشان از فهرست تحریم‌های سازمان ملل بیرون آورده شود و دارایی‌های منجمد شده بانک مرکزی افغانستان آزاد شوند، هیچ یک از این اقدامات بدون توافق نظر امریکا و اروپا میسر نیست.
لینک مطلب: https://www.ansarpress.com/farsi/27284
مارشال محمد قسیم فهیم به جمع یاران و همسنگرانش شهیدش پیوست
